Nog voor ik de film ooit gezien had, kon ik de laatste scène van The Graduate haarscherp voor de geest halen. Achterin de bus, zij in trouwjurk, hij in een alledaags kloffie, eerst lachen ze, want ze hebben iets uitgehaald, dan kijken ze alleen nog voor zich uit.

Waar had ik dat beeld vandaan? Natuurlijk, de film is iconisch, ik moet het al eens ergens gezien hebben. Het fragment zit in (500) Days of Summer, bijvoorbeeld, als Tom en Summer de film kijken. Maar dat was het niet alleen. Ik moest denken aan Before Sunrise, als Jesse en Céline in Wenen weliswaar niet de bus, maar wel de tram nemen, ook achterin gaan zitten, ook – voor de kijker – zij links en hij rechts. Ik moest denken aan Boyhood, als in de laatste scène Mason en Nicole naast elkaar zitten, we zien ze van voren, zij links, hij rechts, en net als in The Graduate kijken ze de ander om beurten aan.

En ik moest denken aan Garden State, waarin zo’n soort scène niet direct zit, maar die film is voor de rest wel degelijk hevig geïnspireerd door The Graduate, en mijn eerste roman zou weer niet zijn geworden zoals ie werd zonder Garden State, dus indirect ben ik schatplichtig aan die film uit 1967 die ik pas vanavond, in oktober 2016, veel te laat, voor het eerst zag.