In gebrekkig Engels, onwennig met de situatie, legt de Noorse Hanne Hukkelberg ons uit wat er gebeuren gaat. Ze heeft, voordat ze aan haar optreden in Paradiso begon, te horen gekregen dat ze om 20:00 stil moet zijn. Dan zijn Nederlanders twee minuten stil. ‘Iedereen? En weet iedereen dat?’ ‘Ja, dat weten ze. Dus jullie moeten ook stil zijn’.

Het liedje is dus, zoals gepland, af om 19:59. Zenuwen. Ze staat op het punt een andere bevolkingsgroep te dirigeren in hun eigen traditie. ‘Ehm, something special is going to happen, we think. You will be silent… for two minutes.‘ Ze kijkt de zaal rond, dan op haar horloge. Daar tikt de secondewijzer richting de twaalf. Ze fluistert. ‘And it starts… now‘. Ze gaat op de grond zitten, onder haar microfoon. Ze kijkt de zaal rond.

Zo stil zal het in Paradiso zelden geweest zijn. Hier heeft applaus geklonken, afkeurend boegeroep, hartstochtelijk gejoel om een toegift af te dwingen. Hier stuiteren om de haverklap plastic bekers over de betonnen vloer. Hier sprong Kurt Cobain krijsend bovenop het drumstel van Dave Grohl. Hier predikte Bono “Sunday, Bloody Sunday” over het Ierse geweld. Hier liet Metallica de kerkelijke ramen trillen met “One”, een acht minuten durend relaas als een machinegeweer over de waanzin van oorlog. Maar nu is het stil.

Hanne Hukkelberg is gefascineerd door de Nederlandse hoofden die gelaten voor zich uit kijken. Ze zou het liefst nog tien minuten zo zitten, in de eindeloze rust van een verstild Paradiso, maar de secondewijzer tikt door. Ze komt langzaam omhoog, maakt zo min mogelijk geluid. Fluistert weer. “Thank you“. De zaal zucht wat, gaat weer makkelijker op de benen staan. Voor hen is dit minder magisch, een herhaling van wat er elk jaar gebeurt, in een cultuur van veelvuldig herdenken. “Give yourself a big hand for that“, zegt ze, nog steeds overdonderd. Een kwart van de mensen applaudiseert aarzelend.

Later op de avond. Shearwater is bijna aan het einde van hun optreden als hoofdact. Ook deze band uit Texas was er bij om 20:00 en ook zij hebben met verbazing de stilte aanschouwd. “How many of you were here for the two minutes of silence earlier?” Een groot gedeelte van de zaal beaamt. “That was amazing. We’d like for our show to be at least half as good as those two minutes.”

En nuchter als we zijn, begrijpen we ook nu niet waarom het zo bijzonder was.